Kwartalnik Górowski – blog historyczny

20 grudnia 2021

Od fotografii do filmu (1)

Opublikowano: 20.12.2021, 14:34

Od numeru 53 do 72 „Kwartalnika Górowskiego” były publikowane obszerne fragmenty kronik Amatorskiego Klubu Filmowego „Profil”, znajdujące się w depozycie Biblioteki Pedagogicznej w Górze. „Kwartalnik Gorowski” jest dostępny w internecie na stronie Powiatowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego (zakładka Działalność/Wydawnictwa) lub w Leszczyńskiej Bibliotece Cyfrowej. Na podstawie kronik napisałem cykl artykułów, które teraz zamieszczam na blogu.

W dziejach górowskiego Domu Kultury można odnotować wiele ciekawych inicjatyw artystycznych, choćby występy znanej kapeli podwórkowej „Walcmany”. W latach 60. i 70. działała grupa zapaleńców fotografii i filmu. Dzięki prowadzonej przez nich kronice (obszerne fragmenty opublikowane w „Kwartalniku Górowskim”) można przedstawić ich nieco dzisiaj zapomniane poczynania.

1 marca 1961 r. założono koło fotoamatorów przy Powiatowym Domu Kultury (dalej jako PDK). Jego organizatorem i opiekunem był Józef Lesiak. Do stworzenia koła namówiła go instruktorka kulturalno-oświatowa Maria Kuprys. Pierwszymi członkami byli: Natalia Sulima, Walery Sibilak i Józef Włodarczyk. Fotoamatorzy spotykali się w poniedziałki i środy od godz. 18.00 do 21.30 w pomieszczeniu na drugim piętrze w PDK. Koło miało więcej niż skromne wyposażenie: dwa sfatygowane aparaty fotograficzne, powiększalnik i kopiarkę. Już 8 marca fotografowali część artystyczną imprezy z okazji 8 marca.

Lesiak i jego uczniowie

Wiosną ze składek członków koła (10 zł na miesiąc) zakupiono: szczypce fotograficzne, kuwety, koreksy, lampę ciemieniową, żarówki ciemieniowe i mleczne. W maju 1961 r. zorganizowano pierwszy kurs z udziałem 16 osób; w listopadzie – drugi; w kwietniu 1962 r. – trzeci, wówczas koła liczy 52 członków. W następnych miesiącach i latach urządzano kolejne kursy.

W październiku 1961 r. fotoamatorzy otrzymują drugie pomieszczenie na magazyn i kupują drugi powiększalnik i suszarkę. Odczuwają trudności z zakupem materiałów fotograficznych. Józef Lesiak kupuje je w Lesznie i odsprzedaje członkom.

Już w maju 1962 r. koło doczekało się bardzo pochlebnego artykułu „Foto-pstryk!” na łamach „Gazety Robotniczej” (obecnie funkcjonującej jako „Gazeta Wrocławska”), w którym działania górowskich fotoamatorów oceniono jako jedno z najlepiej pracujących kółek przy PDK.

Z okazji Święta Pracy (chyba najważniejsze święto z czasów PRL) urządzono w PDK wystawę fotografii członków kola i kursantów. Mało ludzi ją obejrzało, prawdopodobnie dlatego, że PDK leży na uboczu. Ponownie je urządzono w lipcu, tyle że w kinie „Światowid”. Tu doczekała się o wiele więcej zwiedzających. Wspólnie z Wydziałem Kultury i Sztuki PPRN zorganizowano konkurs „Z zabytkami architektury na ty”. Na początku listopada 1962 r. go rozstrzygnięto. Pierwsze miejsce przypadło Józefowi Lesiakowi, drugie Stefanowi Lewickiemu z Wąsosza, trzecie Mieczysławowi Obertyńskiemu i Bogusławowi Janczukiewiczowi. Przyznano ponadto siedem wyróżnień. Prace konkursowe eksponowano na wystawie w kinie w listopadzie 1962 r. Wiosną 1963 r. urządzono kolejny konkurs fotograficzny „Ziemia Górowska w roku 1963. Napłynęło 68 prac d 15 autorów. Można je było obejrzeć w 1964 r. na wystawie w kinie „Światowid” i w Wiejskim Domu Kultury w Wąsoszu.

W pierwszej połowie 1964 r. zorganizowano kolejny konkurs – „Człowiek przy pracy”.

Opiekun koła Józef Lesiak organizował wycieczki po Górze i jej okolicach, po lesie, podczas których fotografowano zabytki, krajobrazy, sceny z życia; w lesie jeździli na sankach i robili zdjęcia w ruchu. Sroga zima 1962/1963 z temperaturami dochodzącymi do -300C wstrzymała aktywność członków koła.

Kronika klubu zawiera ciekawy opis rowerowej wycieczki nad Odrę. W maju 1964 r. pojechało dziewięć osób, choć wcześniej deklarowało chęć wyjazdu trzydzieści. Jechali przez Osetno i tamtejszy most, potem ruszyli do Luboszyc, gdzie odwiedzili bar „Odra”. Nad brzegiem Odry upiekli ziemniaki, które przywieźli ze sobą. Powrót do domu nastręczył pewne problemy. Nie wszyscy bowiem mieli dość sił, kronikarz przemilczał dlaczego, więc Józef Lesiak przyszedł z pomocą. Swoim „Simsonem” pociągnął najbardziej zmęczonych. Motorower „Simson” był wytworem  przemysłu niemieckiego, tego z NRD. Cieszył się w Polsce uznaniem i popularnością. Podobna wycieczkę urządzono jesienią tego roku.

11 listopada 1964 r. rozpoczął się kolejny kurs fotograficzny, w tym dniu wybrano zarząd koła w składzie: Sława Witucka – przewodnicząca, Jan Kalinowski – gospodarz ciemni, Witold Licygiewicz – skarbnik, Wacław Żmiejewski – skarbnik i sekretarz. Warto odnotować zapisane na kartach kroniki nieliczne nazwiska innych członków koła: Dańko, wtedy określany jako najbardziej aktywny fotoamator, Kopciał, Edward Chruszcz, Madej.

W 1964 r. koło wzbogaciło się o sprzęt filmowy, co zasadniczo zmieniło charakter jego aktywność. Dzięki zastępcy inspektora Wydziału Kultury i Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Górze fotoamatorzy otrzymali trzy kamery ośmiomilimetrowe,  projektor, stolik montażowy oraz sprzęty towarzyszące. Przewodniczący PRN w Górze ofiarował „szesnastkę”, czyli kamerę szesnastomilimetrową używaną w telewizji.

kamera Zieliński Lesiak

Tadeusz Zieliński i Józef Lesiak

Wykorzystano sprzęt do kręcenia filmów. Pierwszy powstał na jeziorze w Wałczy w reżyserii Józefa Lesiaka pod tytułem „Pierwszy rejs”. Następny film i zarazem pierwszy górowski powstał nad Baryczą w wykonaniu Adama Kowalskiego.

21 października 1965 r. wyświetlono filmy amatorskie dla społeczeństwa górowskiego. Nie obeszło się bez wpadki, bo zawiodła synchronizacja dźwięku z obrazem.

Członkowie koła poza robieniem zdjęć i wycieczkami również umieli się dobrze bawić. 6 listopada 1965 r. urządzili wieczorek taneczny. Punktem kulminacyjnym był konkurs fotograficzno-filmowy z udziałem 15 osób. Przygotował go i prowadził Adam Kowalski, na czele jury stała prof. Flaczyńska. Niestety, nie udało się ustalić w jakiej szkole uczyła. Jeszcze dwu nauczycielu uczestniczyło w wieczorku – prof. Flig i prof. Kosmulski. [Czytelnicy uzupełnili moją wiedzę. Dziękuję. Pani profesor to przyszła Anna Flig, nauczycielka i dyrektorka Liceum Ogólnokształcącego w Górze.]

album 2

Na wiosnę 1966 r.  członkowie koła – fotoamatorzy i filmowcy rozpoczeli pracę nad przygotowaniem wystawy „Co produkuje nasz przemysł”. Fotoamatorzy mieli za zadanie sfotografować „głowy” miasta, czyli chyba rządzących, i wykonać odbitki na papierze dużego formatu. Tu wyróżnili się Witold Licygiewicz i Adam Kowalski.  Ekipa filmowa – Józef Lesiak, Adam Kowalski i Witold Licygiewicz – podjęla się sfilmowania przebiegu produkcji w niektórych górowskich zakładach: masarnia, leczarnia, Spółdzielnia Inwalidów „Jedność”, piekarnia, z winiarni ich wyrzucono. Nakręcili ponadto film z otwarcia Szkoły Podstawowej Nr 1 – pomnika Tysiąclecia.

14 listopada 1966 r. otwarto Górowski Klub Filmowy, jeszcze nie używano nazwy Amatorski Klub Filmowy „Profil”. Siedzibę przygotowali sami członkowie koła. Remont obejmował malowanie, przygotowanie odpowiedniej instalacji elektrycznej i inne prace, usunięcie zbędnych drzwi i ich zamurowanie, tynkowanie.

zaproszenie

Zaproszenia zaprojektował T. Bielińskiego lub Tadeusz Zieliński, wykonał Józef Lesiaka. Wśród zaproszonych było wielu przedstawicieli władz powiatowych.  Adam Kowalski w uznaniu prac przy instalowaniu sieci elektrycznej z rąk inspektora szkolnego Tadeusza Podwińskiego otrzymał nagrodę w postaci książki „Atlas lamp elektronowych”.

Mirosław Żłobiński

Pierwodruk: „Życie Powiatu” 2021 nr 8 s. 15

Komentarze

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.